زعفران (Crocus sativus) نه‌تنها به‌دلیل رنگ طلایی و طعم خاص خود شناخته می‌شود، بلکه در سال‌های اخیر به‌خاطر تأثیرات درمانی و آرامش‌بخش آن بر خلق و خو و سلامت روان مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است.

در این مقاله، به بررسی علمی خواص دمنوش زعفران در بهبود خلق و خو، کاهش اضطراب و افسردگی، و ارتقای سلامت ذهنی می‌پردازیم.

شواهد علمی درباره تأثیر زعفران بر اختلالات خلقی

کاهش افسردگی و اضطراب با خواص دمنوش زعفران

مطالعه‌ای تصادفی و کنترل‌شده نشان داده است که مصرف زعفران می‌تواند علائم افسردگی و اضطراب را کاهش دهد.

اگرچه این پژوهش با عصاره زعفران انجام شده بود، اما نتایج آن به‌روشنی نشان می‌دهد که ترکیبات فعال زعفران در تنظیم خلق و کاهش استرس مؤثرند.

در مرور چندین پژوهش (فراتحلیل)، مشخص شده است که اثر زعفران در بهبود علائم افسردگی قابل مقایسه با داروهای ضدافسردگی رایج است و در عین حال عوارض جانبی آن داروها را ندارد.

خواص دمنوش زعفران بر کاهش استرس در دانشجویان

در یک مطالعه محلی، دانشجویان پرستاری که به‌مدت مشخصی دمنوش زعفران نوشیدند، کاهش قابل توجهی در میزان استرس خود گزارش کردند.

این یافته نشان می‌دهد که حتی در افرادی بدون مشکلات خاص، مصرف منظم دمنوش زعفران می‌تواند به تعادل روحی و آرامش ذهن کمک کند.

افزایش احساس شادی در زنان

در یکی از مهم‌ترین پژوهش‌ها، ۷۲ زن به‌صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند.

گروه آزمایشی هر روز دمنوش زعفران (۳۰ میلی‌گرم کلاله خشک زعفران در ۳۰۰ میلی‌لیتر آب، جوشانده به‌مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه) نوشیدند.

نتایج نشان داد که میانگین شاخص شادی در این گروه از 42.9 به 61.5 افزایش یافت، در حالی که در گروه کنترل تغییری مشاهده نشد.

این تحقیق برای نخستین‌بار نشان داد که خواص دمنوش زعفران در افزایش شادی و بهبود خلق و خو واقعی و قابل اندازه‌گیری است.

چرا دمنوش زعفران بر خلق و خو اثر دارد؟

پژوهش‌ها چندین سازوکار زیست‌شیمیایی و فیزیولوژیک را برای توضیح خواص دمنوش زعفران مطرح کرده‌اند:

1. تنظیم انتقال‌دهنده‌های عصبی: ترکیباتی مانند «کروسین»، «کروستین» و «سافرانال» باعث تعادل در سروتونین، دوپامین و نورآدرنالین می‌شوند که مستقیماً بر احساس شادی و آرامش اثر دارند.

2. خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی: زعفران با کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو، از بروز افسردگی جلوگیری می‌کند.

3. محافظت از سلول‌های عصبی: برخی مطالعات نشان داده‌اند زعفران باعث افزایش فاکتور رشد عصبی (BDNF) و حفظ سلامت نورون‌ها می‌شود.

4. کاهش واکنش بدن به استرس: مصرف منظم زعفران باعث ثبات سیستم عصبی خودکار و کاهش واکنش‌های شدید استرسی می‌شود.

روش درست مصرف و نکات ایمنی دمنوش زعفران

اگر قصد دارید از خواص دمنوش زعفران برای آرامش ذهن و بهبود خلق و خو بهره ببرید، این توصیه‌ها را در نظر داشته باشید:

1. مقدار مناسب: روزانه حدود ۳۰ میلی‌گرم زعفران خشک برای یک فنجان دمنوش کافی است.

2. طرز تهیه: زعفران را در ۳۰۰ میلی‌لیتر آب جوش ریخته و به‌مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه دم کنید، سپس صاف نمایید. می‌توانید مقدار کمی نبات برای طعم بهتر اضافه کنید.

3. تکرار مصرف: نوشیدن یک فنجان در روز معمولاً برای دریافت اثرات مطلوب کافی است.

4. احتیاط‌ها:

• زنان باردار یا شیرده باید پیش از مصرف با پزشک مشورت کنند.

• از مصرف مقادیر زیاد زعفران خودداری کنید.

• در صورت استفاده از داروهای ضدافسردگی یا آرام‌بخش، پیش از مصرف با پزشک هماهنگ کنید.

جمع‌بندی: دمنوش زعفران، نوشیدنی طلایی برای خلق و خو

بر اساس شواهد علمی، خواص دمنوش زعفران شامل بهبود خلق، کاهش اضطراب و افسردگی، افزایش شادی، و کمک به تعادل روحی است.

این نوشیدنی ارزشمند می‌تواند به‌عنوان بخشی از یک سبک زندگی سالم، در کنار خواب کافی، تغذیه مناسب و ورزش، به‌طور طبیعی از سلامت روان شما حمایت کند.

اگر به دنبال یک راه طبیعی برای افزایش انرژی مثبت و آرامش هستید، یک فنجان دمنوش زعفران روزانه می‌تواند همراه طلایی شما باشد، ترکیبی از دانش سنتی و شواهد علمی نوین.